เครื่องมือขยายขากรรไกรบน มีอะไรบ้าง? เปรียบเทียบเครื่องมือ RPE IPE MSE SARPE และ DOME

songkhunmorjudfun
3 วันที่ผ่านมา
ยาว 1 นาที

อัปเดตเมื่อ 1 ชั่วโมงที่ผ่านมา

ขากรรไกรบน (Maxilla) ประกอบด้วยกระดูกสองชิ้นที่เชื่อมกันบริเวณเพดานปาก ซึ่งรอยประสานกลางกระดูกเพดานปากจะยังไม่มีความซับซ้อนจนกระทั่งเข้าสู่ช่วงวัยรุ่นตอนกลาง หากขากรรไกรบนแคบจะทำให้ฟันไม่มีพื้นที่เพียงพอในการเรียงตัวและเกิดฟันซ้อนเก นอกจากนี้ยังอาจกระทบต่อช่องจมูก ส่งผลต่อการหายใจได้ด้วย

การขยายขากรรไกรบน (Palatal Expansion) จึงเป็นขั้นตอนสำคัญในการจัดฟันสำหรับผู้ที่มีปัญหาขากรรไกรแคบ อายุและสภาพกระดูกของคนไข้จะเป็นปัจจัยสำคัญที่ต้องคำนึงถึงเมื่อต้องเลือกเครื่องมือขยายขากรรไกรบนที่เหมาะสม ดังนั้นบทความนี้จะพาคุณไปทำความรู้จักกับเครื่องมือขยายขากรรไกรบนแต่ละชนิด

เครื่องมือขยายขากรรไกรบน (Palatal Expander) คืออะไร?

เครื่องมือขยายขากรรไกรบน คืออุปกรณ์ที่ใช้ในการขยายขากรรไกรบนให้กว้างขึ้น โดยทั่วไปอุปกรณ์ จะยึดติดกับเพดานปากและฟันกราม หรืออาจมีการปักหมุดยึดติดกับกระดูกเพดานปากโดยตรงอุปกรณ์นี้มีข้อต่อเล็ก ๆ ตรงกลางซึ่งจะต้องไขกุญแจในรูที่ใช้ไขตามคำแนะนำของทันตแพทย์จัดฟัน เพื่อให้เครื่องมือส่งแรงขยายไปด้านข้างทำให้กระดูกขากรรไกรบนขยายตัวออก

ประเภทของเครื่องมือขยายขากรรไกรบนที่ทันตแพทย์จัดฟันเลือกใช้

RPE (Rapid Palatal Expander): เครื่องมือขยายขากรรไกรบนแบบดั้งเดิมสำหรับเด็กและวัยรุ่นที่รอยประสานกลางกระดูกเพดานปากยังไม่มีความซับซ้อน สามารถขยายขากรรไกรได้อย่างรวดเร็ว

ลักษณะการทำงาน: ตัวเครื่องมือจะถูกยึดติดกับฟันกรามถาวรและมีข้อต่อสำหรับไขกุญแจเพื่อขยายขากรรไกรบนอยู่ตรงกลาง โดยทันตแพทย์จัดฟันจะเป็นผู้สอนให้ผู้ปกครองไขเครื่องมือตามที่กำหนด (เช่น วันละ 1-2 ครั้ง) การไขแต่ละครั้งจะส่งแรงออกไปด้านข้าง เพื่อให้รอยต่อกระดูกกลางเพดานปากแยกออกจากกัน ทำให้ขากรรไกรบนกว้างขึ้น

IPE (Invisalign Palatal Expander): นวัตกรรมล่าสุดจาก Invisalign สบายกว่าเดิม

เป็นเครื่องมือแบบถอดได้ที่ใช้เทคโนโลยีเดียวกับเครื่องมือจัดฟันใส คนไข้ไม่ต้องไขกุญใจบนเครื่องมือ เครื่องมือตัวนี้ถูกออกแบบมาสำหรับเด็กและวัยรุ่นที่ยังอยู่ในช่วงเจริญเติบโต

ลักษณะการทำงาน: IPE เป็นชุดเครื่องมือพลาสติกที่ออกแบบขึ้นเฉพาะบุคคล ซึ่งคนไข้จะได้รับชุดเครื่องมือมาใส่ตามลำดับ ชิ้นงานแต่ละลำดับจะมีขนาดที่กว้างขึ้น ช่วยขยายขากรรไกรบนทีละน้อย

MARPE (Miniscrew-assisted Rapid Palatal Expander) หรือ MSE (Maxillary Skeletal Expander)ทางเลือกใหม่สำหรับวัยรุ่นและผู้ใหญ่ ไม่ต้องผ่าตัด

เป็นเครื่องมือที่ถูกพัฒนาขึ้นเพื่อแก้ปัญหาขากรรไกรแคบในกรณีที่เป็นวัยรุ่นตอนปลายและผู้ใหญ่ที่รอยประสานกลางกระดูกเพดานปากเริ่มมีความซับซ้อนมากขึ้น

ลักษณะการทำงาน: เครื่องมือ MSE จะยึดติดกับฟันกรามและกระดูกเพดานปากโดยตรงด้วยหมุดขนาดเล็ก (Miniscrews) จำนวน 4 ตัว เพื่อให้แรงขยายส่งตรงไปยังกระดูก โดยทันตแพทย์จัดฟันจะเป็นผู้สอนให้ผู้ปกครองไขเครื่องมือตามที่กำหนด (เช่น วันละ 1-2 ครั้ง) การไขแต่ละครั้งจะส่งแรงออกไปด้านข้าง เพื่อให้รอยประสานกลางกระดูกกลางเพดานปากแยกออกจากกัน ทำให้การขยายขากรรไกรมีประสิทธิภาพมากขึ้นโดยไม่ต้องพึ่งแรงจากฟันเพียงอย่างเดียวเหมือน RPE

SARPE (Surgically Assisted Rapid Palatal Expander): การขยายขากรรไกรบนร่วมกับการผ่าตัดในกรณีที่รุนแรง
เป็นวิธีการรักษาสำหรับคนไข้ที่มีรอยประสานกลางกระดูกเพดานปากที่ซับซ้อนการใช้เครื่องมือเพียงอย่างเดียวอาจไม่สามารถขยายกระดูกได้ จึงจำเป็นต้องมีการผ่าตัดร่วมด้วย

ลักษณะการทำงาน: ทันตแพทย์จัดฟันจะใส่เครื่องมือ RPE เข้าไป ในกรณีที่คนไข้มีเพดานปากหนาอาจจะมีการพิจารณาใส่เครื่องมือ MSE แทน RPE หลังจากนั้นศัลยแพทย์ช่องปากและใบหน้าจะทำการผ่าตัดเล็ก ๆ บริเวณเพดานปากเพื่อคลายรอยประสานกระดูก และให้คนไข้ทำการไข RPE ตามขั้นตอนปกติตามคำแนะนำของทันตแพทย์จัดฟันหลังจากทำการผ่าตัด

SARPE (Surgically Assisted Rapid Palatal Expander) — Source:https://www.ijmsdr.org/published%20paper/1i1i37/Maxillary-Expansion-Techniques

DOME (Distraction Osteogenesis Maxillary Expansion): การขยายขากรรไกรเพื่อปรับปรุงการหายใจ
วิธีการขยายขากรรไกรบนที่อาศัยการผ่าตัดยืดถ่างกระดูก โดยอาศัยหลักการกระตุ้นให้ร่างกายสร้างกระดูกใหม่ขึ้นมาเองในช่องว่างที่ถูกแยกออกจากกันอย่างช้า ๆ มีจุดประสงค์หลักเพื่อแก้ไขปัญหาการหายใจ เช่น ภาวะจมูกอุดตันและภาวะหยุดหายใจขณะหลับจากการอุดกั้น (Obstructive Sleep Apnea - OSA) เทคนิคนี้เหมาะสำหรับผู้ใหญ่ที่รอยประสานกึ่งกลางกระดูกเพดานปากมีความซับซ้อนมาก
ลักษณะการทำงาน: ทันตแพทย์จัดฟันจะใช้เครื่องมือขยายขากรรไกรบนที่ยึดด้วยสกรูขนาดเล็กยึดเข้ากับกระดูกเพดานปากโดยตรง (bone-borne) เช่น MSE จากนั้นศัลยแพทย์ช่องปากและใบหน้าจะทำการผ่าตัดเล็ก ๆ หลังจากผ่าตัดคนไข้จะต้องไขเครื่องมือขยายขากรรไกรบนตามคำแนะนำของทันตแพทย์จัดฟันเพื่อขยายขากรรไกรบนและเพิ่มความกว้างของพื้นที่ทางเดินหายใจในจมูก

Source:https://tmdocclusion.com/2023/09/24/rpe-rme-vs-marpe-mse-ease-vs-sarpe-dome/

การเลือกเครื่องมือขยายขากรรไกรบนที่เหมาะสมนั้น ทันตแพทย์จัดฟันจะพิจารณาจากหลายปัจจัย ทั้งอายุ โครงสร้างกระดูก สภาพฟัน และความร่วมมือของคนไข้ เพื่อให้ได้ผลลัพธ์การรักษาที่ดีที่สุดและปลอดภัยที่สุด

หากคุณมีปัญหาขากรรไกรบนแคบควรปรึกษาทันตแพทย์จัดฟันเพื่อวางแผนการรักษาที่เหมาะสมที่สุดสำหรับคุณ ที่คลินิกของเราพร้อมให้บริการโดยทันตแพทย์เฉพาะทางจัดฟันที่ได้รับการรับรองจากสมาคมทันตแพทย์เฉพาะทางจัดฟันแห่งสหรัฐอเมริกา (American Board of Orthodontics – ABO) การันตีคุณภาพ ความเชี่ยวชาญ และประสบการณ์ที่ยาวนาน เพื่อดูแลรอยยิ้มของคุณอย่างมั่นใจ